W pracowni nigdy się nie nudzimy! Gdy za oknem wciąż zimowo i wiosna nie wygania nas do sadu, przeprowadzamy rekonstrukcję procesu technologicznego wytaczania kafli garnkowych na podstawie pieca z okresu kopernikańskiego we Fromborku.

Podjęliśmy się budowy dwóch stanowisk ogniowych we Fromborku w Wieży Kopernika. Prace są częścią przygotowań do wystawy pt. „Prywatny świat Mikołaja Kopernika”.

Co powstało?

Trzon kuchenny w aranżacji kuchni i piec z kafli naczyniowych w gabinecie uczonego doby renesansu.

Najpierw musiały powstać kale garnkowe. Przeprowadziliśmy rekonstrukcję procesu technologicznego wytaczania kafli garnkowych na podstawie pieca z okresu kopernikańskiego we Fromborku.

Wytoczyliśmy kafle garnkowe analizując ślady pozostawione przez garncarzy 500 lat temu. Było to możliwe dzięki współpracy z Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Kolejnym etapem budowy pieca z kafli garnkowych jest przygotowanie postumentu z masy gliniano piaskowo słomianej. Rozrobioną słomę będziemy moczyć w wodzie i nogami mieszać, udeptywać. Powstała masa musi się scalić i dojrzeć przez klika dni, wówczas następuje silniejsze wiązanie między minerałami ilastymi, a substancją organiczną i dodanym piaskiem.

Najszybszą metoda budowania tego typu konstrukcji jest metoda tzw. okrzeskowa, polegająca na stabilizowaniu miękkiej masy zduńskiej suchymi odłamkami ceramiki budowlanej, czyli potłuczonymi cegłami lub dachówkami. Po co to robimy? Suche odłamki bardzo szybko osuszają glinę, powodując jej przyśpieszone twardnienie. Dzięki temu widoczny na zdjęciach cylinder szybko rośnie, a efekt końcowy pokażemy w kolejnym poście.

Trzon pieca składa się ze 105 kafli naczyniowych, ułożonych w osiem warstw, przykrytych „czapką” z masy gliniano słomianej. Kolistość i zbieżystość nadstawy uzyskujemy dzięki pomocy „karuzeli”, którą montuje się na czas budowy we wnętrzu pieca. Teraz jest czas na to aby piec suszył się, a ostatnim etapem jest dopracowanie przestrzeni między kaflami.

 

A na końcu prezentujemy naczynia. Projektując kształty inspirowaliśmy się udostępnionymi przez pracowników Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku materiałami z publikacji i badań archeologicznych.

Na wystawie prezentują się już:

• czopuchy kominowe do pieca z kafli garnkowych do aranżowanej wystawy
• rynka do zbierania tłuszczu
• naczynie zasobowe z przykrywką, pojemność ok 15 L
• naczynie sitowate do przetrzymywania żaru
• trójnóżek do smażenia, podgrzewania potraw
• nocnik, o nazwie urynał lub inaczej naczynie nocne

Wszystkie naczynia są częścią ekspozycji stałej na wystawie odtworzonego, podręcznego trzonu kuchennego, czyli rodzaju dużego kominka do przygotowywania niewielkiej ilości potraw.

Projekt realizowany we współpracy z Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku